“ภูพระบาท...ประวัติศาสตร์แห่งเพิงผา”

Abstract

สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตว์ในประเทศไทยนั้นมีทั้งประเภทซึ่งสร้างอย่างประณีตบรรจงจากฝีมือมนุษย์ ตลอดจนแหล่งที่มีความงดงามตามธรรมชาติ ล้วนมีคุณค่าน่าศึกษาและชื่นชม ดังเช่น ภูพระบาท ซึ่งเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่สำคัญ ในจังหวัดอุดรธานี อันเป็นเสมือนแหล่งเรียนรู้โบราณคดี ประวัติศาสตร์ รวมทั้งตำนานพื้นบ้านของกลุ่มชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งผูกร้อยเรื่องราวอันสอดคล้องกับลักษณะทางธรรมชาติที่พบเห็นอย่างชาญฉลาด และแยบยล อันจะส่งผลให้ผู้เยี่ยมชม เกิดจินตนาการผสมผสานกันอย่างกลมกลืนระหว่างประวัติที่มากับสิ่งที่พบเห็นจากธรรมชาติอันมหัศจรรย์ยิ่ง แม้ว่าภูพระบาท จะมีที่ตั้งอยู่ในประเทศไทยแต่กลับมีปรากฏการณ์ทางธรรมชาติเป็นเพิงผาหินและถ้ำรูปร่างแปลกตา สอดคล้อง คล้ายคลึงกับอนุสรณ์หินจากสมัยก่อนประวัติศาสตร์ของชนชาติตะวันตกอย่างน่าอัศจรรย์ ทั้งนี้สิ่งที่อาจแตกต่าง คือ ตำนานพื้นบ้านเรื่อง "อุสา บารส" ซึ่งส่งเสริมให้สถานที่นี้สามารถดึงดูดใจนักท่องเที่ยว นักประวัติศาสตร์ รวมทั้งข้าพเจ้าซึ่งรับผิดชอบสอนวิชาประวัติศาสตร์ศิลปัตะวันตก ของคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ให้ไปเยี่ยมเยือนศึกษาหาความรู้จากสถานที่จริง ยิ่งพบว่า เพิงผาหินและถ้ำแต่ละแห่งได้ถูกตั้งชื่อตามเรื่องราวของตำนานพื้นบ้าน อย่างเชื่อมโยง และสอดคล้องกัน สะท้อนถึงภูมิปัญญาพื้นบ้านอันลึกซึ้งของกลุ่มชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เมื่อผู้เขียนได้เยี่ยมเยือนแล้วยิ่งเกิดความซาบซึ้ง ผสานด้วยความรู้และความเข้าใจในประวัติศาสตร์ที่มีอยู่เดิมอย่างกลมกลืนกัน จึงปรารถนาจะถ่ายทอดประสบการณ์อันมีคุณค่า น่าภาคภูมิใจในกุศโลบายของบรรพบุรุษ ซึ่งหลอมละลายภูมิปัญญาผสานด้วยความรู้ทางภูมิศาสตร์ และปรากฎการณ์ตามธรรมชาติอย่างแยบยลที่สุด  The important historical places in Thailand included both man-made and natural appearance with beautiful landscape which are precious and valuable to visit. Phu-Pra-Bath, the important historical park in Udornthani province is a specially good example because it was both archaeological and historical place related closely by the north-eastern tale. More than that the indigenous stone shelters and caves there was named according to this tale ingeniously. The relation between nature and the tale mostly inspired the visitors imagined deeply and appreciated this place more and more. Although Phu-Pra-Bath was situated in Thailand but the stone shelters was similar to the Western megalithic monuments that was founded surprisingly. The difference may come from the local north-eastern tale called "U-Sa-Ba-Rot" which attracted the visitors, the historians and me, who study in which to support my teaching History of Western Art for Faculty of Fine and Applied Arts, Burapha University. From my visiting and noticed carefully for the stone shelters and caves at Phu-Pra-Bath were named according to the story of U-Sa-Ba-Rot, revealed the local wisdom of the north-eastern people. After visited I was very appreciated from blending my knowledge in teaching the History of Western Art and the tale of the wonderful stone shelters and caves. So I wish to transfer my precious memory from studying experience by the respective ancestor that wisely melted the local wisdom, geographic environment with the marvelous appearance of nature ingeniously.