ภูมิบูรพา หลังพุทธศตวรรษที่ ๑๙

Abstract

ภาคตะวันออกมีภูมิประเทศแตกต่างกันใน 2 ลักษณะ คือ มีด้านในเป็นที่ราบ และลุ่มดอนตามเชิงเขา และด้านนอกมีพื้นที่ติดชายทะเลเป็นแนวยาว ตั้งแต่ชายฝั่งแถบจังหวัดสมุทรปราการเรื่อยลงไปจนถึงจังหวัดตราด ดินแดนแถบนี้เมื่อพิจารณาถึงภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ และหรือหลักฐานทางโบราณคดี ก็พบหลักฐานไม่มากพอจะยืนยันถึงหลักฐานที่ขาดหายไปเป็นช่วง ๆ จนถึงกับคำถามตามมาว่า “เกิดอะไรขึ้นกับผู้คน บ้านเมืองในช่วงเวลานั้น” อย่างกรณีความเจริญหลังพุทธศตวรรษที่ 18-19 ของวัฒนธรรมสมัยทวาราวดี และลพบุรี (เขมรในประเทศไทย) ในบริเวณตอนในของภาคแถบจังหวัดชลบุรี (อำเภอพนัสนิคม) จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดสระแก้ว และจังหวัดนครนายก หรือบริเวณตอนล่างลงมาที่จังหวัดจันทบุรี เองก็ตาม