หลักการบริหารการศึกษาตามแนวพุทธธรรม

The Principles of Educational Administration Based Upon Buddha-Dhamma

Abstract

การวิจัยเรื่อง หลักการบริหารการศึกษาตามแนวพุทธธรรม โดยมีจุดมุ่งหมายศึกษาอยู่ 2 กรณีคือ 1.วิเคราะห์ความสอดคล้องของหลักพุทธธรรมกับหลักการบริหารการศึกษาที่ครอบคลุมถึง 3 หลักการครองตน หลักการครองคน หลักการครองงาน 2. เพื่อเสนอหลักการบริหารการศึกษาตามแนวพุทธธรรม วิธีการศึกษานี้ผู้วิจัยได้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงพัฒนาใช้เทคนิควิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์และเทคนิคเดลฟาย  ผลการวิจัยพบว่า  หลักพุทธธรรมที่สอดคล้องกับหลักการบริหารการศึกษามีจำนวน 21 หลักธรรม แยกตามหลักการครองตน การครองคน และการครองงาน ได้ดังนี้ การครองตน สอดคล้องกับ 19 หลักพุทธธรรม ได้แก่ กัลยาณมิตตตา โยนิโสมนสิการ ธรรมคุ้มครองโลก 2 ธรรมทำให้งาม 2 ธรรมมีอุปการะมาก 2 กุศลมูล 3 สันโดษ 3 สุจริต 3 อธิปไตย 3 ฆราวาสธรรม 4 พรหมวิหาร 4 สังคหะวัตถุ 4 อธิษฐานธรรม 4 เบญจธรรม พละ 5 กัลยาณมิตรธรรม 7 สัปปุริสธรรม 7 อริยทรัพย์ 7 และทศพิธราชธรรม การครองคน สอดคล้องกับ 15 หลักพุทธธรรม ได้แก่ กัลยาณมิตตตา โยนิโสมนสิการ ธรรมคุ้มครองโลก 2 ธรรมทำให้งาม 2 กุศลมูล 3 สุจริต 3 อธิปไตย 3 ฆราวาสธรรม 4 พรหมวิหาร 4 สังคหะวัตถุ 4 กัลยาณมิตรธรรม 7 สัปปุริสธรรม 7 อปริหานิยธรรม 7 อริยทรัพย์ 7 และทศพิธราชธรรม การครองงาน สอดคล้องกับ 10 หลักพุทธธรรม ได้แก่ กัลยาณมิตตตา โยนิโสมนสิการ ธรรมทำให้งาม 2 ธรรมมีอุปการะมาก 2 สุจริต 3 อิทธิบาท 4 พละ 5 ฆราวาสธรรม 4 สังคหะวัตถุ 4 และสัปปุริสธรรม 7  นอกจากนี้ยังพบว่า มีจำนวน 7 หลักธรรม ที่สอดคล้องกับหลักการบริหารการศึกษา ด้านการครองตน การครองคน และการครองงาน ได้แก่ กัลยาณมิตตตา โยนิโสมนสิการ ธรรมทำให้งาม 2 สุจริต 3 ฆราวาสธรรม 4 สังคหะวัตถุ 4 และ สัปปุริสธรรม 7  A study of the principles of educational administration based upon Buddha - dhamma aimed to 1. analysize the relevancy of Buddha-dhamma to the principles of educational administration in three dimensions, namely, self managing, people managing, and task managing, 2. to propose the model of educational administration based upon   buddha–dhamma. The research methodology was research & development, documentary analysis, interviews and Delphi technique.  The finding were as follows:  Twenty one principles of buddha-dhamma are found as relevant to the principles educational administration in three dimensions: people-managing, self-managing and task-managing, and are delineated as follows:  For self-managing, 19 buddha–dhamma principles could be applicable:  Kalyanamittata, Yonisomanasikara, Lokapala-dhamma 2, Sobhanฺakaranฺa-dhamma 2, Bahukara-dhamma 2, Kusala-mula3, Santosa 3, Sucarita 3, Adhipateyya 3, Gharavasa-dhamma 4, Brahmavihara 4, Sangahavatthu 4, Adhitฺtฺhana 4, Panca–dhamma, Phala 5, Kalyanamitta-dhamma 7, Sappurisa-dhamma 7, Ariyadhana 7 and Rajadhamma 10.  For people-managing, 15 buddha-dhammas principles could be applicable: Yonisomanasikara, Lokapala-dhamma 2, Sobhanฺakaranฺa-dhamma 2, Kusala-mula 3, Sucarita 3, Adhipateyya 3, Gharavasa-dhamma 4, Brahmavihara 4, Sangahavatthu 4, Kalyanamitta-dhamma 7, Sappurisa-dhamma 7, Ariyadhana 7, Vaggi-aparihaniyadbamma 7 and Rajadhamma 10.  For task-managing, 10 buddha-dhammas principles could be applicable: Yonisomanasikara, Sobhanฺakaranฺa-dhamma 2, Lokapala-dhamma 2, Sucarita 3, Gharavasa-dhamma 4 Sangahavatthu 4, Iddhipada 4, Phala 5and Sappurisa-dhamma 7.  Also, seven buddha-dhamma principles are found as relevant to all three dimentions of educational administration - people managing, self-managing and task managing: Kalyanamittata, Yonisomanasikara, Sobhanฺakaranฺa-dhamma 2, Sucarita 3, Gharavasa-dhamma 4, Sangahavatthu4, and Sappurisa-dhamma 7.