ความปลอดภัยอาหารด้านชีวภาพในการนำนํ้าเสียมาใช้ประโยชน์ทางเกษตรกรรม

Abstract

          ประชากรโลกกำลังประสบปัญหาวิกฤตภัยแล้ง การนำนํ้าเสีย/ นํ้าทิ้งมาใช้ในการเกษตรจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการบริหารจัดการทรัพยากรนํ้า แต่อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงทั้งด้านความปลอดภัยอาหารทางชีวภาพและสุขภาพมนุษย์ มีปัจจัยหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยอาหารด้านชีวภาพจากการนำนํ้าเสียมาใช้ในการเกษตร ได้แก่ คุณภาพด้านชีวภาพของนํ้าที่ใช้ ระบบการให้นํ้าพืช ชนิดและรูปร่างพืช ความสามารถในการคงอยู่ของจุลินทรีย์ และความสามารถในการนำเข้ามาภายในเซลล์พืชของจุลินทรีย์ ความเสี่ยงต่อสุขภาพมนุษย์ที่สำคัญ ได้แก่ ความเสี่ยงจากการติดเชื้อทางเดินอาหารเนื่องจากการรับประทานพืชที่ปนเปื้อนจุลินทรีย์ก่อโรคโดยไม่ผ่านการปรุงสุก และยังอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงสุขภาพต่อเกษตรกรและชุมชนใกล้เคียงกับพื้นที่ที่ใช้นํ้าเสียในการเพาะปลูกอีกด้วย ในหลายประเทศได้มีการควบคุมป้องกันปัญหานี้โดยการกำหนดค่ามาตรฐานของคุณภาพนํ้าทางด้านชีวภาพเพื่อปกป้องสุขภาพของประชาชน สำหรับประเทศไทยนั้นการดำเนินงานในเรื่องนี้ยังมีจำกัด แต่จะจำเป็นมากขึ้นในอนาคตเพราะภัยแล้ง ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงต้องร่วมมือกันในการดำเนินงานโดยให้มีการจัดการนํ้าเสียชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถเอื้อประโยชน์ให้กับภาคเกษตรกรรม ในขณะเดียวกันก็ต้องคำนึงถึงคุณภาพทางด้านชีวภาพของผลิตผลทางการเกษตรและผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ด้วย           World population is experiencing water shortage crisis; therefore, the use of wastewater / treated wastewater for agriculture is an interesting alternative for water resource management. However, it may pose risks in terms of biological food safety, and human health. There are many factors that contribute to the biological food safety from the application of wastewater for agriculture; the biological quality of the wastewater used, types of irrigation systems, types and morphology of plants, the persistence of microorganisms, and the internalization of microorganisms into the plant cells. The major human health risks are the risk of gastrointestinal infections due to eating uncooked pathogen contaminated crops. It may also pose a health risk to the farmers, and the vicinity communities where wastewater is used. In many countries, prevention of such problems has been prevented by establishing microbial water quality standards for wastewater used in agriculture to protect human health. In Thailand, the application is still limited, but it may be necessary in the future when Thailand more suffers from the drought. To prevent the potential upcoming problems, therefore, the concerned agencies must cooperate in the implementation of effective domestic wastewater management which could be also beneficial to the agricultural sector. Moreover, the biological quality of agricultural products and human health risks must be considered.