ความรู้ เจตคติ และพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จังหวัดจันทบุรี

Knowledge attitudes and factors related behaviors on the prevention and control of COVID-19 among village health volunteers in Chanthaburi province

Abstract

การวิจัยเชิงสํารวจแบบภาคตัดขวางในครั้งนี้เพื่อศึกษาระดับความรู้ เจตคติ และปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กลุ่มตัวอย่างคืออาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 435 คนเก็บข้อมูลระหว่างเดือนกรกฎาคม - สิงหาคม พ.ศ. 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบทดสอบและแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและวิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคสแควร์และการทดสอบของฟิชเชอร์ ผลการศึกษาพบว่าอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเป็นเพศหญิง ร้อยละ 85.5 อายุเฉลี่ย 46.8 ปี รายได้ไม่เพียงพอ ร้อยละ 42.1 ระยะเวลาการเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านน้อยกว่าหรือเท่ากับ 8 ปี ร้อยละ 42.5 ประวัติการรับวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 จำนวน 4 เข็ม ร้อยละ 16.8 และจากผลศึกษาระดับความรู้ เจตคติ และพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พบว่า ความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด-19 ระดับปานกลาง ร้อยละ 61.4 เจตคติในการป้องกันโรคโควิด-19 ระดับมาก ร้อยละ 53.1 และพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ระดับเหมาะสมมาก ร้อยละ 96.3 การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ เจตคติกับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 พบว่า สถานภาพสมรส  (p = 0.01) จำนวนสมาชิกในครอบครัว (p = 0.01) รายได้ของครอบครัว (p = 0.01) ความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด-19 (p = 0.04) และเจตคติในการป้องกันโรคโควิด-19 (p = 0.01) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ดังนั้นการพัฒนาศักยภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเพื่อการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 กระทรวงสาธารณสุขและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมุ่งเน้นการสร้างเสริมความรู้ และเจตคติในการป้องกันโรคโควิด-19 เพื่อให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านมีพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ที่ยั่งยืนและสามารถถ่ายทอดให้กับประชาชนในชุมชนได้  This cross-sectional survey aimed to study the level of knowledge, attitudes, and factors-related behaviors on the prevention and control of COVID-19 among village health volunteers (VHVs). The sample was 435 VHVs. Data were collected during July-August 2022. The research instruments were tests and questionnaires. Data were analyzed by using descriptive statistics. The correlation was analyzed by using the Chi-Square statistic, and Fisher's exact test. The results showed that 85.5 % of VHVs were female, the average age of them was 46.8 years old, 42.0% of them had insufficient income, 42.5% has worked as VHVs less than or equal to 8 years, 16.8% had a history of receiving 4 doses of COVID-19 vaccine. According to the research on the level of knowledge, attitude, and behavior of village health volunteers in the prevention and control of COVID-19, 61.4% of moderate COVID-19 knowledge, 53.1% of high-level COVID-19 prevention attitude and COVID-19 prevention and control behavior high appropriate level 96.3% Analysis of the relationship between personal factors with COVID-19 preventive behaviors revealed that there were significantly associated factors with COVID-19 preventive behaviors as follows; marital status (p=0.01), number of family members (p=0.01), family income (p=0.01), the reason for being a village health volunteer (p=0.01).  Also, COVID-19 knowledge (p = 0.04) and COVID-19 prevention attitudes (p = 0.01) were significantly related to COVID-19 prevention behaviors. Therefore, capacity development for the prevention and control of COVID-19 is necessary for VHVs. The Ministry of Public Health and related agencies should focus on promoting knowledge and attitudes of preventing COVID-19 for VHVs in order to sustain a practice of COVID-19 preventive behaviors, and they can transmit to people in their community.