ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันการเกิดโรคกลุ่มอาการรัดอุโมงค์ข้อมือของพนักงานธนาคาร: กรณีศึกษา พนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร จังหวัดชลบุรี

Factors Predicting Preventive Behaviors of Carpal Tunnel Syndrome of Bankers: A Case study of Agriculture and Agricultural Cooperatives Bankers in Chonburi Province

Abstract

การศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการป้องกันการเกิดโรคกลุ่มอาการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ (Carpal Tunnel Syndrome หรือ CTS ) ที่ใช้งานคอมพิวเตอร์มากกว่า 5 ชั่วโมงต่อวัน โรค CTS มีความเสี่ยงในการเกิดได้ง่ายเพราะข้อมือเป็นอวัยวะส่วนปลายที่คนส่วนใหญ่ให้ความสนใจน้อย และมักใช้งานของข้อมืออยู่ตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพนักงานที่ทำงานหน้าคอมพิวเตอร์เป็นประจำ ผู้วิจัยจึงสนใจศึกษาเรื่องนี้ โดยการประยุกต์ตามแนวทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (Health Belief Model) ในประชากร จำนวน 108 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive selection) เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยเป็นแบบสอบถามในด้าน 1) ปัจจัยส่วนบุคคล ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.93 2) ความรู้เรื่องโรค ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.75 3) การรับรู้เกี่ยวกับโรค CTS ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.93 และ 4) พฤติกรรมการป้องกันโรค CTS ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.92 ตามลำดับ ระยะเวลาเก็บรวบรวมข้อมูลช่วง 5-31 พฤษภาคม 2565 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) แจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุดและค่าต่ำสุด ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s Correlation Coefficient) และสถิติวิเคราะห์ความสัมพันธ์สมการถดถอยแบบพหุคูณ (multiple linear regression) ผลการศึกษา พบว่าในประชากรกลุ่มตัวอย่าง มีการรับรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพระดับสูงมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.06 และมีพฤติกรรมป้องกันการเกิดโรค CTS ระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย 2.73 โดยพบว่าแรงจูงใจด้านสุขภาพ (r=0.560, p<0.001) การรับรู้ถึงประโยชน์ของการปฏิบัติ (r=0.469, p<0.001) การรับรู้ความรุนแรงของโรค (r=0.449, p<0.001) การรับรู้โอกาสเสี่ยงของการเป็นโรค (r=0.430, p<0.001) และการรับรู้ต่ออุปสรรค (r=0.383, p<0.001) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งการรับรู้ด้านแรงจูงใจด้านสุขภาพ มีอิทธิพลมากสุดเท่ากับ 0.376 แสดงให้เห็นว่าปัจจัยทำนายปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันการเกิดโรค CTS ได้แก่ การรับรู้เกี่ยวกับการป้องกันการเกิดโรค CTS ตามทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (Health Belief Model) ของพนักงานธนาคาร (β = 0.726, p<0.001) ได้ร้อยละ 45.4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01  This descriptive cross-sectional research aimed to study carpal tunnel syndrome (CTS) predictive factors of the CTS who used computers for more than five hours a day. Especially in employees who work in front of computer everyday which is high risk to be CTS because most people pay a little attention even though the wrist is often used all time including the ending organ. This research applying Health Belief Model theory which is benefit for the organizations to motivate employees preventing of the CTS and reducing health problems from work as well as being a guideline for relevant organizations set a policy to prevent of the CTS and work better performance in order that employees have a better quality of life to work. Online questionnaires modified in accordance with the theory of Health Belief Model were given to 1 0 8 subjects who were selected by purposive selection. Research instruments included questionnaires concerning 1) personal data 2) CTS knowledge 3) perceptions of carpal tunnel syndrome (CTS) and 4) behaviors of carpal tunnel syndrome (CTS). The reliability of these questionnaires were 0.93, 0.75, 0.93 and 0.92 respectively. Data were collected from May 5-31,2022 were analyzed using mean, percentage, standard deviation (SD), minimum and maximum values, pearson’s correlation coefficient and multiple linear regression Results of study showed that participants had the high level of health belief perceptions on CTS (average = 3.06) and moderate level of behaviors in preventing on CTS (average = 2.73). Health motivation (r =0.560, p<0.001), perceived benefit of practice (r =0.469, p<0.001), perceived severity of disease (r =0.449, p<0.001), perceived risk of disease (r =0.430, p<0.001), and perceived barriers (r =0.383, p<0.001) were all significantly associated with disease prevention behaviors. This study demonstrated that perceptions were correlated with CTS. Furthermore, the most influence was health motivation effect size 0.376 and factors predicting preventive behaviors of carpal tunnel syndrome of Agriculture and Agricultural Cooperatives Bankers could predict (β = 0.726, p<0.001) about 45.4 % at the statistically significant level of 0.01