การใช้เทคโนโลยีสะอาดเพื่อลดน้ำเสียจากการผลิตยางแผ่นดิบ : กรณีศึกษา อำเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง

Application of Clean Technology for Reduction of Wastewater from Unsmoked Rubber Sheet Production: A Case Study of Khaochamao District, Rayong Province

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลัก คือ 1) เพื่อศึกษากระบวนการผลิตและน้ำเสียจากการผลิตยางแผ่นดิบ 2) เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ของทางเลือกตามหลักเทคโนโลยีสะอาด และ 3) เพื่อศึกษาปริมาณและคุณภาพของน้ำเสียจากการผลิตยางแผ่นดิบเปรียบเทียบระหว่างก่อน และหลังการนำทางเลือกเทคโนโลยีสะอาดที่เหมาะสมไปประยุกต์ใช้วิธีการศึกษาประกอบด้วยการสำรวจกระบวนการผลิตของตัวแทนโรงผลิตยางแผ่นดิบ 10 แห่งในอำเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง ซึ่งพบว่า โรงผลิตยางแผ่นดิบส่วนใหญ่ยังดำเนินการไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ เช่น ใส่สีผสมอาหารลงในส่วนผสม หรือใช้กรดซัลฟุริกเจือจางสำหรับแช่แผ่นยางพารา ในบางโรงผลิตจะมีการใส่สีผสมอาหารและใช้กรดซัลฟุริกเจือจางสำหรับแช่แผ่นยางพาราร่วมกัน นอกจากนี้ ยังพบปัญหาอื่น ๆ เช่น การใช้น้ำในการล้างอุปกรณ์ผลิตยางแผ่นดิบอย่างไม่ประหยัด จากปัญหาที่พบจึงได้จัดทำทางเลือกตามหลักเทคโนโลยีสะอาด เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวและทำการประเมินทางเลือกต่าง ๆ โดยผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง ซึ่งพบว่า ทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดคือ การดำเนินการร่วมกันระหว่างการปรับปรุงกระบวนการในการผลิตยางแผ่นดิบ ให้สอดคล้องตามหลักวิชาการของสถาบันวิจัยยาง การปรับปรุงเทคโนโลยี และการนำน้ำที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ เมื่อนำทางเลือกดังกล่าวไปทดลองปฏิบัติจริง พบว่า การใช้น้ำและน้ำเสียจากการผลิตยางแผ่นดิบลดลงมากกว่าร้อยละ 70 และคุณภาพของน้ำเสียดีขึ้นร้อยละ 15-82 ดังนั้น จึงควรมีการกำหนดนโยบาย และมาตรการส่งเสริมให้มีการนำเทคโนโลยีสะอาดไปใช้ในการผลิตยางแผ่นดิบอย่างกว้างขวาง  The objectives of this study were 1) to study the process and wastewater from unsmoked rubber sheet production; 2) to analyze the feasibility of clean technology options; and 3) to examine and compare quantity and quality of wastewater before and after the application of clean technology in the production process. The methodologies of this study started from examining the production process of 10 unsmoked rubber sheet plants in Khaochamao District, Rayong Province and study their material balances. The examination found that most plants did not use the right methods. Some plants added food grade color into the ingredient, some plants put the product in diluted sulfuric acid in the last step, while some plants did both. Therefore, clean technology options for tackling these problems were created and were analyzed by four experts. As a result, the combination between the method recommended by the Rubber Research Institute of Thailand, improving the technology and reusing or recycling of used water were selected and tested in one plant. The results showed that more than 70 percent of water used and wastewater from the process were reduced. Moreover, wastewater quality was improved around 15-82 percent. Hence, there should be policy and measures to promote the application of clean technology for reduction of wastewater and raw material from unsmoked rubber sheet production widely.