ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

Factors Associated with Sleep Quality Among the Elderly in Cham Pa Wai Sub-District, Mueang Phayao District, Phayao Province, Thailand

Abstract

ปัญหาการนอนไม่หลับของผู้สูงอายุส่งผลกระทบต่อร่างกายจิตใจและสังคมของผู้สูงอายุการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุและหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุตำบลจำป่าหวาย อําเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุอายุ 60 ปี ขึ้นไปที่อาศัยอยู่ในตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา จำนวน 139 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย โดยวิธีจับฉลาก เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุ ระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2566 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สถิติทดสอบไคสแควร์และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน ผลการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุมีระดับคุณภาพการนอนหลับอยู่ในระดับไม่ดี (ร้อยละ 51.1) มีระดับสภาพจิตใจและสังคมที่ส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับอยู่ในระดับไม่ดี (ร้อยละ 77.0) มีระดับสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับอยู่ในระดับไม่ดี (ร้อยละ 67.6) พบว่า เพศมีความสัมพันธ์ต่อคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (X2= 6.132, p = 0.047) และสภาพจิตใจและสังคม สิ่งแวดล้อมมีความสัมพันธ์เชิงบวกต่อคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs= .451, p = < 0.001), (rs= .477, p = < 0.001) ดังนั้น ควรมีการจัดกิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอนหลับของผู้สูงอายุ หรือจัดโครงการส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุให้ดีขึ้น และประเมินปัจจัยรบกวนการนอนหลับของผู้สูงอายุ เพื่อนำข้อมูลมาใช้ในการวางแผนป้องกันปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุต่อไป  Insomnia has an adverse impact on the physical, mental, and social well-being of the elderly. Therefore, this cross-sectional descriptive study aimed to examine the quality of sleep among the elderly and identify its correlated factors in Cham Pa Wai Sub-district, Mueang Phayao District, Phayao Province. For data collection, 139 respondents aged 60 years and above and living in Cham Pa Wai Sub-district were selected through simple random sampling using a sleep quality among the elderly self-administered questionnaire. Data were collected from June to July 2023 and analyzed using descriptive statistics, employed to describe data, the Chi-square test, and Spearman’s rank correlation coefficient to test correlation. The results of the level of sleep quality among the elderly are as follows: Most of them (51.1%) had a low quality of sleep, resulting from psychological and social conditions. The majority of them (77.0%) experienced a low level of psychological and social conditions. Furthermore, the environment affected their quality of sleep, as most of the elderly (67.6%) lived under poor environmental conditions. Gender was also found to have a statistically significant correlation with sleep quality among the elderly (X2 = 6.132, p = 0.047). Additionally, the level of psychological and social conditions and environment were found to be positively related to the object of the study, with a statistical significance of rs = .451, p = < 0.001 and rs = .477, p = < 0.001, respectively. Therefore, activities aimed at changing the sleep behavior of the elderly and the promotion of projects for improving their sleep quality are required. An evaluation of the factors disrupting the sleep of the elderly is also necessary in order to obtain relevant information for preventing future health issues.