การจัดสรรงบประมาณรายจ่ายด้านสาธารณสุขกับคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของประชาชนระดับจังหวัด
Health Expenditure Budget Allocation and Quality of Life on Health Care at Provincial Level
Keywords:
คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ, ด้านสาธารณสุข, การจัดสรรงบประมาณ, งบประมาณรายจ่ายAbstract
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ วิเคราะห์ผลของการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายด้านสาธารณสุขต่อคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของประชาชนระดับจังหวัด โดยรายจ่ายด้านสาธารณสุขประกอบด้วย งบประมาณรายจ่ายของกระทรวงสาธารณสุข และงบประมาณรายจ่ายของสำนักงานหลักประกันสุขภาพระดับจังหวัด ปีงบประมาณ 2552-2558 ส่วนดัชนีคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ ประกอบด้วย ร้อยละของประชากรที่พิการร้อยละของประชากรที่เจ็บป่วยที่เป็นผู้ป่วยใน ร้อยละของทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์และร้อยละของคะแนนสุขภาพจิต หน่วยที่ใช้ในการวิเคราะห์ คือ ระดับจังหวัด (Provincial level) และประมาณค่าด้วยวิธีกำลังสองน้อยที่สุดแบบทั่วไปที่เป็นไปได้ (Feasible Generalized Least Squares: FGLS) ผลการวิจัยพบว่า การจัดสรรงบประมาณรายจ่ายด้านสาธารณสุข ส่งผลทางลบต่อร้อยละของประชาชนผู้พิการและทารกแรกเกิดที่มีนํ้าหนักตํ่ากว่าเกณฑ์ และส่งผลทางบวกคะแนนสุขภาพจิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 95 ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 99 และระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 90 ตามลำดับ แสดงว่าเครื่องมือของรัฐคืองบประมาณรายจ่ายด้านสาธารณสุขมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของประชาชนอย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้นการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายควรมีการพิจารณาปัจจัยที่มีผลกระทบดังกล่าวข้างต้นนอกจากการใช้เกณฑ์การจัดสรรงบประมาณแบบเดิม ๆ คือ จำนวนประชากรผลิตภัณฑ์มวลรวมรายจังหวัด และรายได้เฉลี่ยของครัวเรือน ทั้งนี้เพื่อให้สอดคล้องกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในแต่ละจังหวัด และให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่มีมาตรฐานอย่างเท่าเทียมกัน This research aimed to analyze the effect of health expenditure budget allocation on the quality of life on health care at the provincial level. Health expenditure budget was composed of expenditure budget of the Ministry of Public Health and the National Health Security Office at the provincial level in the fiscal year 2009-2015. The indicators of quality of life on health care included a percentage of the disabled, inpatient, low birth weight babies, and mental health scores. The unit of analysis was provincial level. The feasible generalized least squares were used for the analysis of the relationship between health expenditure budget allocation and quality of life on health care. The results showed that the health budget allocation affected the quality of life on health care. It had a negative effect on disabled and low birth weight babies, and positive effect on mental health scores significantly at the 95, 99, and 90 percent respectively. In addition to using the same old budget allocation criteria which included the number of population, gross domestic product (GDP), the average income of a household, factors mentioned above that had the impact on health care should be considered in order to be consistent with the development of the people’s quality of life. Therefore, the quality of life of the people in each province could be equally improved.References
เจตน์ ดิษฐอุดม. (2554). ผลลัพธ์ของการใช้จ่ายภาครัฐที่มีต่อคุณภาพชีวิตของประชาชนในจังหวัด. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประเวช ตันติพิพัฒนสกุล. (2552). วิเคราะห์สุขภาพจิตผ่านข่าว. เข้าถึงได้จาก https://bit.ly/3j73NKo
ระพีพรรณ คำหอม. (2549). สวัสดิการสังคมกับสังคมไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2548). รายงานประจำปี 2548. เข้าถึงได้จาก https://bit.ly/3iWITxC
สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ข้อมูลผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ. เข้าถึงได้จาก https://bit.ly/3BZGn26
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ฐานข้อมูลและตัวชี้วัดภาวะสังคม. เข้าถึงได้จาก http://social.nesdb.go.th/social/
สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง. (2555). การศึกษาภาระทางการคลังจากการให้สวัสดิการทางสังคมของรัฐบาลในกรณีศึกษาโครงการประกันสังคมและโครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า. เข้าถึงได้จาก https://bit.ly/37d1eRD
สำนักงบประมาณ. (2560). งบประมาณโดยสังเขปประจำปีงบประมาณ 2560. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงบประมาณ. (2560). ภาระงบประมาณรายจ่ายสำหรับระบบการบริการสุขภาพ. เข้าถึงได้จาก https://bit.ly/3yfROAL
Baltagi, B.H., et al. (2007). Stata statistical software release 10 longitudinal/panel data. Texas: College Station.
Martinez-Vazquez, J. (2013). Coping with rising inequality in Asia: How effective are fiscal policies. Retrieved from https://bit.ly/3rIMLGj
Nixon, J., & Ulmann, P. (2006). The relationship between health care expenditure and health outcomes: Evidence and caveats for causal link. European Journal of Health Economics, 7(1), 7-18.
OECD. (2010). OECD Better Life Index. Retrieved from https://bit.ly/3fcCTQf
Olson, M. E., Diekema, D., Elliott, B. A., & Renier, C. M. (2010). Impact of income and income inequality on infant health outcomes in the United States. Pediatrics, 126(6), 1165-1173.
Polackova, H. (1998). Contingent government liabilities: A hidden risk for fiscal stability. United States: World Bank Publications.
Skoufias, E., & Olivieri, S. (2013). Geographic disparities in well being and fiscal expenditures in Thailand: 2000 vs 2009. Journal of the Asia Pacific Economy, 18(3), 359-381.
Stiglitz, J. (2000). Economics of the public sector. New York: Norton and Company.
Takahashi. (1979). Quality of life in Thailand: A socio-economic analysis. Bangkok: Asian Institute of Technology (AIT).
Thumaier, K., & Lindaman, K. (1999). Elusive Nexus: Basic Needs and Fiscal Decentralization. Retrieved from https://bit.ly/3zSwu4u
