คติชนกับนางงาม: บทบาทหน้าที่ของคติชนและภาพสะท้อนสังคมไทย

Folklore and Beauty Queens: Functions of Folklore and Reflection of Thai Society

Abstract

บทความนี้นำเสนอการศึกษาคติชนที่ปรากฏในวงการนางงาม โดยมีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาคติชนที่ปรากฏในวงการนางงาม 2) เพื่อศึกษาบทบาทและภาพสะท้อนสังคมไทยจากคติชนในวงการนางงาม การศึกษาครั้งนี้ผู้วิจัยใช้กลุ่มข้อมูลจากบทสัมภาษณ์ของผู้เข้าประกวดนางงามในสื่อ 5 แหล่ง ได้แก่ เฟซบุ๊ก ยูทูบ อินสตาแกรม หนังสือพิมพ์ออนไลน์ และสื่อนิตยสารออนไลน์ ซึ่งเป็นข้อมูลของผู้เข้าประกวดจากเวทีการประกวดนางงามไทย 6 เวที ได้แก่ มิสยูนิเวิร์สไทยแลนด์ มิสแกรนด์ไทยแลนด์ มิสซูปราเนชันแนลไทยแลนด์ มิสเอิร์ธไทยแลนด์ มิสทิฟฟานี่ยูนิเวิร์ส และมิสไทยแลนด์เวิลด์ การวิจัยครั้งนี้ใช้แนวคิดเกี่ยวกับความเชื่อและแนวคิดบทบาทหน้าที่ของคติชน (functions of folklore) ในการวิเคราะห์ข้อมูล จากการศึกษาพบว่า คติชนที่ปรากฏในวงการนางงามมี 3 ประเภท ได้แก่ คติชนประเภทพิธีกรรม คติชนประเภทความเชื่อ และคติชนประเภทเครื่องราง ส่วนบทบาทหน้าที่ของคติชนในวงการนางงาม มี 2 ลักษณะ ได้แก่ บทบาทคติชนในการสนองความต้องการด้านจิตใจและสร้างความหวังให้แก่นางงามและผู้สนับสนุนและบทบาทคติชนในการสร้างความเข้มแข็งให้กลุ่มวงการนางงาม และส่วนภาพสะท้อนสังคมไทยจากคติชนที่ปรากฏในวงการนางงาม มี 2 ด้าน ได้แก่ ภาพสะท้อนการดำรงอยู่ของคติชนในสังคมไทยและภาพสะท้อนความหลากหลายของความเชื่อที่ดำรงอยู่ในสังคมไทย  This paper presents a study of the folklore in a beauty pageant industry. The main objectives are to study the folklore in a beauty pageant industry, and to study the roles and image reflections of Thai society from the folklore in the beauty pageant industry. In this study, the data were collected from interviews with beauty pageant contestants in five media sources: Facebook, YouTube, Instagram online newspapers, and online magazines, focusing on contestants from six major beauty contests in Thailand, namely Miss Universe Thailand, Miss Grand Thailand, Miss Supranational Thailand, Miss Earth Thailand, Miss Tiffany Universe and Miss Thailand World. This research employed the concepts of beliefs and functions of Folklore for data analysis. According to the findings, there were three types of folklore that appeared in the beauty pageant industry: ritual folklore, folklore beliefs, and folklore amulets. As for the roles of folklore in the beauty industry, there appeared two types including the role of folklore in meeting the spiritual needs and creating hope for beauty queens and their supporters. Another role of folklore was to strengthen the beauty pageant industry. As for the image reflections of Thai society from folklore, they appeared that there were two aspects including a reflection of the existence of folklore in Thai society and an image reflection of the diversity of beliefs that exist in Thai society.