กลยุทธ์ร่วมสมัยในการหาความรู้ทางสังคม

The Contemporary Strategies for Social Inquiry

Abstract

กลยุทธ์การใช้เหตุผลเพื่ออ้างอิงหลักฐานที่เป็นความจริงในกระบวนการสร้างความรู้ที่มีแบบแผนถูกพัฒนาขึ้นมาสมัยกรีกโบราณโดยอริสโตเติล และกลยุทธ์ของอริสโตเติลได้กลายมาเป็นต้นน้ำของการพัฒนากลยุทธ์ในการใช้เหตุผลในเวลาต่อมา แม้ว่ากลยุทธ์การใช้เหตุผลแบบนิรนัยของอริสโตเติลจะครอบงำวิธีการหาความรู้มาอย่างยาวนานและจนถึงปัจจุบัน แต่ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ฟรานซิส เบคอน ได้ชี้ให้เห็นว่า วิธีการใช้เหตุผลแบบนิรนัยมีจุดอ่อนที่ไม่ได้เป็นจริงในตัวมันเองและไม่ได้เป็นการแสวงหาความรู้ใหม่ จึงเสนอกลยุทธ์การใช้เหตุผลแบบอุปนัยขึ้นมาใหม่ ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ชาร์ลส์ แซนเดอร์ เพียร์ซ วิจารณ์ว่า กลยุทธ์การใช้เหตุผลแบบเก่ามีจุดอ่อน ที่มองข้ามข้อเท็จจริงบางประการ คือ วิธีนิรนัย คัดข้อมูลที่ไม่สอดคล้องกับข้อเสนอเชิงสมมติฐานออกจากการวิเคราะห์ และวิธีอุปนัย ตัดข้อมูลที่ไม่สอดคล้องกับรูปแบบออกจากการสร้างข้อสรุป และได้เสนอกลยุทธ์การใช้เหตุผลแบบจารนัยขึ้นมาใหม่ที่ต่อมาพัฒนามาเป็นวิธีกลนัย การใช้เหตุผลในการอ้างอิงข้อเท็จจริงของแต่ละกลยุทธ์มีทั้งจุดอ่อนและจุดแข็ง หากนำเอาจุดแข็งของกลยุทธ์หนึ่งไปเสริมจุดอ่อนของอีกกลยุทธ์หนึ่งอาจทำให้ได้ความรู้ใหม่และทฤษฎีใหม่จำนวนมากภายใต้ปรากฏการณ์ทางสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงและอุบัติใหม่อย่างรวดเร็ว  Aristotle developed the strategy of using reason to refer to facts in the formal form of knowledge creation in ancient Greece. It became the precursor to the later development of strategies. Although Aristotle’s deductive reasoning strategy has long dominated the methods of knowledge acquisition and continues to the present day. In the 17th century, Francis Bacon pointed out that the deductive reasoning method has the weakness that it is unrealistic and does not seek new knowledge. Therefore, the inductive reasoning method is proposed. At the beginning of the 20th century, Charles Sanders Peirce criticized the traditional method of reasoning for its weaknesses in that it overlooked specific facts. Deductive methods excluded information inconsistent with the premise and removed it from the analysis. The inductive method eliminates data that is inconsistent with the pattern of generalization. He proposed using abductive reasoning, which was later developed into a retroductive method. The fact-based reasoning of each strategy has both its weaknesses and strengths. Suppose the strengths of one approach are used to complement the shortcomings of the other strategy. In that case, it may lead to much new knowledge and theories under rapidly changing and emerging social phenomena.