๒ ศตวรรษหนังสือพิมพ์ไทยภายใต้บริบททางสังคมและการเมือง

2 Centuries of Thai Press in Social and Political Context

Abstract

หนังสือพิมพ์เป็นสื่อมวลชนมีประวัติความเป็นมาอันยาวนาน ตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พัฒนาการของหนังสือพิมพ์ได้เจริญเติบโตมาเป็นลำดับ ทั้งด้านกระบวนการผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ เนื้อหาและรูปแบบจนถึงยุคประชาธิปไตย ซึ่งมีการต่อสู้กับอำนาจเผด็จการทหารเพื่อเรียกร้องสิทธิการรับรู้ข่าวสารของคนในสังคมไทย  พัฒนาการของหนังสือพิมพ์ในแต่ละยุคจะมีความผูกพันกับสถาบันทางการเมืองมาโดยตลอด ทั้งในบทบาทของการทำหน้าที่ตรวจสอบและเป็นผู้เผยแพร่ให้ความรู้ทางการเมืองแก่ประชาชน เมื่อยามเกิดภาวะวิกฤติทางการเมืองหนังสือพิมพ์ก็ได้เข้ามามีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงเสมอมา หนังสือพิมพ์จึงมีความสำคัญ มีบทบาทและอิทธิพลต่อความคิด ทัศนคติ สาธารณมติ ของคนในสังคม เนื้อหาที่นำเสนอในหนังสือพิมพ์ล้วนเป็นข่าวสาร การแสดงความคิดเห็นวิพากษ์วิจารณ์ที่เกี่ยวข้องกับการเมืองการปกครองเศรษฐกิจ และวิถีวัฒนธรรมของสังคมนั้น ๆ แม้ว่าในยุคปัจจุบันจะมีหนังสือพิมพ์ออนไลน์บนเครือข่ายอินเตอร์เน็ทเกิดขึ้น จนมีผู้กล่าวว่า สื่อสิ่งพิมพ์อาจลดบทบาทลง แต่ในความจริงแล้วแม้ว่าเทคโนโลยีทางการผลิตจะเปลี่ยนแต่หลักการและปรัชญาแห่งวิชาชีพของหนังสือพิมพ์ยังคงไม่เปลี่ยนแปลง หนังสือพิมพ์ยังเป็นสื่อที่ได้รับความนิยมและมีผลกระทบต่อสังคมในปัจจุบัน ความต้องการใช้หนังสือพิมพ์ยังปรากฎอยู่อย่างมาก เนื่องจากคุณลักษณะพิเศษของหนังสือพิมพ์ประกอบกับความต้องการยกระดับการศึกษา การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ทำให้อุตสาหกรรมหนังสือพิมพ์มีความเจริญก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง  Newspapers are mass media with long histories since the reign of King Narai the Great. The development of the newspapers has been growing in its production of printed materials, contents and styles. This continued until the period of democracy in which Thai people fought against the power of military dictator for their rights of getting information. The development of newspapers in each period has had relationships with political institutes, having the roles of inspectors and those who popularized political knowledge to the people. When there are political crisis, newspapers always take parts in those changes. This makes newspapers important and have powers that influence the thoughts, attitudes and public opinions of the people in societies, All the contents presented are information showing opinions and criticisms related to politics, government, economy and ways of culture of those societies. All present, even though there are on-line news in the internet and someone said newspapers will be less important, the methods and professional philosophy of the newspapers do not change. In fact, production technology has already been changed. Newspapers are still well known and they affect the present societies. People still need to use news papers because of their special characteristics. Also, the needs of high education and economic and society development have made newspaper industries grow and progress.