การประเมินโปรแกรมพัฒนาศักยภาพพยาบาลพี่เลี้ยง โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น

An evaluation of the competency development program for nurse mentorship in Bangkok Hospital, KhonKaen

Abstract

การวิจัยประเมินผลนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลโปรแกรมพัฒนาศักยภาพพยาบาลพี่เลี้ยงโรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น โดยใช้ซิปโมเดลประเมิน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านบริบท ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิต กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย พยาบาลวิชาชีพที่ได้รับมอบหมายเป็นพยาบาลพี่เลี้ยงของโรงพยาบาล 16 คน พยาบาลใหม่ 17 คน ผู้บริหารการพยาบาล 9 คน ผู้บริหารโรงพยาบาล 1 คน และวิทยากรพยาบาลในหลักสูตร 4 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยคำถามการสนทนากลุ่มและการสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลพี่เลี้ยง แบบสอบถามทัศนคติของพยาบาลพี่เลี้ยง และแบบสอบถามความพึงพอใจในการปฏิบัติบทบาทพยาบาลพี่เลี้ยง วิเคราะห์ข้อมูลสถิติเชิงพรรณาและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ด้านบริบท วัตถุประสงค์ของโปรแกรมมีความสอดคล้องกับความต้องการของพยาบาลพี่เลี้ยง ด้านปัจจัยนำเข้า พยาบาลพี่เลี้ยงและวิทยากรในหลักสูตรมีความพร้อมในการเข้าร่วมโปรแกรม ผู้บริหารโรงพยาบาลและผู้บริหารฝ่ายการพยาบาลให้การสนับสนุนโปรแกรมเป็นอย่างดี ด้านกระบวนการ ดำเนินกิจกรรม 7 โมดูล มีการบรรยายทฤษฎี การสาธิต การแสดงบทบาทสมมติ และการฝึกปฏิบัติบทบาทพยาบาลพี่เลี้ยงในโรงพยาบาล หลังสิ้นสุดการฝึกอบรมแต่ละโมดูลมีการประเมินผลและถอดบทเรียน ด้านผลผลิต พยาบาลพี่เลี้ยงทัศนคติโดยรวมในระดับดี มีสมรรถนะโดยรวมอยู่ในระดับมาก มีความพึงพอใจในการปฏิบัติบทบาทพยาบาลพี่เลี้ยงโดยรวมในระดับมาก และมีความพึงพอใจในการปฏิบัติบทบาทพยาบาลพี่เลี้ยงโดยรวมตามการรับรู้ของพยาบาลใหม่ในระดับมาก โปรแกรมพัฒนาศักยภาพพยาบาลพี่เลี้ยง สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาศักยภาพของพยาบาลพี่เลี้ยงทั้งในโรงพยาบาลเอกชนและโรงพยาบาลรัฐ  The purpose of this research was to evaluate the competency development program for nurse mentorship in Bangkok-KhonKaen Hospital by using the CIPP model, comprised of context, input, process, and products. Study participants were 16 newly assigned nurse mentors in the hospital, 17 novice nurses, 9 nurse administrators, 1 hospital medical director, and 4 nurse instructors teaching in this program. Study instruments were a guideline for focus group discussion and in-depth interview, a nurse mentorship competency questionnaire, a nurse mentorship attitude questionnaire, and a satisfaction questionnaire for performing roles of nurse mentors. Data were analyzed using frequencies, percentages, means, standard deviations and content analysis. The results revealed that, regarding Context, the program objective was in accordance with the needs of the nurse mentorship competency development program. Regarding Input, nurse mentors and nurse instructors were ready to participate in this program. In addition, the nurse administrators and the hospital director provided supportive facilities.  Regarding Process, seven learning modules were completed using various methods, such as class lectures, demonstrations, role-plays, and the practice of performing mentorship roles within the hospital. Each module was evaluated in terms of lessons learned. Regarding Products, nurse mentorship competency overall was at a high level, nurse mentorship attitude was at a good level, overall satisfaction for performing roles of nurse mentors was a high level, and the overall satisfaction for nurse mentor role performance as perceived by novice nurses was at a high level. This program could be applied to improve and develop nurse mentorship competency in both private and public hospitals.