ฤทธิ์การยับยั้งเอนไซม์ไซโตโครม พี 450 3A4 ของน้ำสมุนไพรและน้ำผลไม้ไทย

Abstract

          เอนไซม Cytochrome P450 3A4 (CYP3A4) เปนเอนไซมที่พบมากที่ตับ ทําหนาที่สําคัญในการยอยสลายยาประมาณ 30% ของยาที่วางขายในปจจุบัน เนื่องดวยการรับประทานพืชสมุนไพรหรือผลไมควบคูกับยา ทําใหเกิดอันตรกิริยาระหวางยากับพืชสมุนไพร เพราะสารสมุนไพรออกฤทธิ์ยับยั้งการทํางานของเอนไซม CYP3A4 สงผลกระทบตอการยอยสลายยาทําใหการรักษา ไมมีประสิทธิภาพ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาฤทธิ์ของน้ำสมุนไพรและน้ำผลไมไทยที่นิยมรับประทานตอการทํางานของเอนไซม CYP3A4 บริสุทธิ์ที่ไดจากการแสดงออกในระบบแบคทีเรียในหลอดทดลอง โดยพบวา ที่ความเข้มข้น 10% v/v น้ำขิงและน้ำมะเฟืองลดการทำงานของเอนไซม CYP3A4 ไดถึง 80% รองลงมาคือ น้ำทับทิม น้ำส้มเชง น้ำมะนาว และน้ำส้มเขียวหวาน (ลด 60-80%) ตามลําดับ แสดงใหเห็นวา ควรที่จะระมัดระวังในการรับประทานยารักษาโรคที่ถูกยอยสลายดวยเอนไซม CYP3A4 รวมกับพืชสมุนไพรและผลไมไทยขางตน เพื่อปองกันผลขางเคียงที่อาจเกิดขึ้นได            The liver specific Cytochrome P450 3A4 (CYP3A4) enzyme plays an important role in metabolism of more than 30% of pharmaceutical drugs. However, inhibition of CYP3A4 activity by herbal or fruit constituents, the herb-drug interaction, could lead to various unpredicted side effects. In this study, the effect of popularly used herb and fruit juices were investigated on bacterially expressed and purified CYP3A4 enzyme in vitro. The remaining activities of CYP3A4 enzyme (testosterone 6ß-hydroxylation activity) at 10% v/v concentration of Thai herbs and fruit juices were determined. Among tested plant extracts (Anova, p-value < 0.05), Zingiber officinale and Averrhoa carambola juices could potently inhibit the human CYP3A4 by 80%, followed by Punica granatum, Citrus reticulate, Citrus aurantifolia and Citrus sinensis juices, (60-80%) respectively. According to the results, co-treatment of diseases by mentioned Thai herbs and fruit juices with pharmaceutical drug should be in caution, as the herb-drug interaction may lead to unpredictable outcome of treatment.