ความหลากหลายทางชีวภาพของปูน้ำเค็มในระบบนิเวศที่แตกต่างกัน 5 แบบบริเวณสถานีวิจัยเพื่อการพัฒนาชายฝั่งอันดามัน และหมู่เกาะกำ จังหวัดระนอง

Diversity of Marine Crabs in Five Different Ecosystems along the Andaman Coastal Research Station for Development and Mu Ko Kam, Ranong Province

Abstract

สถานีวิจัยเพื่อการพัฒนาชายฝั่งอันดามัน และหมู่เกาะกำ จังหวัดระนอง เป็นพื้นที่ที่มีแหล่งที่อยู่อาศัยของปูที่ยังคงความสมบูรณ์ครอบคลุม 5 ระบบนิเวศ ได้แก่ หาดทราย หาดหิน ป่าชายเลน แนวปะการัง และพื้นทะเลนอกชายฝั่ง จึงทำให้พบปูที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง โดยพบปูรวม 137 ชนิด 82 สกุล และ 33 วงศ์ วงศ์ที่มีความหลากชนิดสูง คือ Xanthidae, Diogenidae และ Portunidae พบปู 18, 18 และ 13 ชนิด ตามลำดับ พื้นทะเลนอกชายฝั่งมีความ หลากชนิดสูงสุด รองลงมาคือหาดหิน แนวปะการัง ป่าชายเลน และหาดทราย ซึ่งพบปู 67, 30, 23, 21 และ 18 ชนิด ตามลำดับ ปูที่มีสถานภาพหายากมีความหลากชนิดมากที่สุดร้อยละ 80.62 และปูที่ใช้ประโยชน์มีความหลากชนิดเพียง ร้อยละ 13.33 ของจำนวนชนิดของปูทั้งหมด ประชาคมปูในระบบนิเวศต่าง ๆ และในแต่ละสถานีมีความแตกต่างกัน ซึ่งมาจากความแตกต่างของลักษณะแหล่งที่อยู่อาศัยเป็นหลัก โดยประชาคมปูที่มีดัชนีความมากชนิด และดัชนีความหลากหลายสูงสุด คือ บ้านบางกล้วย ซึ่งเป็นปูที่อาศัยอยู่ในพื้นทะเลนอกชายฝั่ง โดยมีค่าเท่ากับ 10.3683 และ 3.3170 ในขณะที่ประชาคมปูบริเวณป่าชายเลนด้านตะวันออกเฉียงใต้ มีค่าดัชนีความสม่ำเสมอของชนิดสูงที่สุด คือ 0.8860 และที่น่าสนใจ คือ บริเวณหาดทรายของพื้นที่ศึกษายังเป็นพื้นที่ที่มีเอกลักษณ์โดยพบปูกลุ่มปูทหารถึง 4 ชนิด และปูเสฉวนบก 3ชนิด การศึกษานี้สามารถจัดทำบัญชีรายชื่อของปูในระบบนิเวศต่าง ๆ รวมทั้งความชุกชุม สถานภาพ และการแพร่กระจาย ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าควรกำหนดให้พื้นที่สถานีวิจัยเพื่อการพัฒนาชายฝั่งอันดามันและหมู่เกาะกำ เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงและมีความเป็นเอกลักษณ์ เพื่อจัดทำมาตรการในการอนุรักษ์และคุ้มครอง ความหลากหลายทางชีวภาพของปูและการใช้ประโยชน์ปูอย่างยั่งยืนต่อไป  The Andaman Coastal Research Station for Development and Mu Koh Kam, Ranong province are fertile crab habitats combining of 5 ecosystems; sandy beach, rocky beach, mangrove, coral reef and offshore. Regarding to its comprehensive environment, 137 species, 82 genera and 33 families were found indicating its high diversity of crabs. The high species richness belonged to Families Xanthidae, Diogenidae and Portunidae with numbers of 18, 18 and 13 species, respectively. In term of ecosystem, offshore was indicated to be the highest species richness followed by rocky beach, coral reef, mangrove, and sandy beach with numbers of 67, 30, 23, 21, and 18 species, respectively. The rare species was at 80.62% of total number of species while species richness of utilization crabs was only at 13.33%. Upon various ecosystems and stations, habitat characteristics has the most impact on community and species diversity. Bannbangkluay offshore ecosystem, had the highest Shannon’s diversity index and species richness index at 10.3683 and 3.3170, respectively. Mangrove in the Southeast of the station had the highest Peilou's evenness index at 0.8860. While sandy beach in this area had exceptional characteristic discovering 4 soldier crabs and 3 land hermit crabs. This study provided checklist of crabs including abundance, distribution, and status. As a result, Andaman Coastal Research Station for Development and Mu Koh Kam, should be promoted as a Biodiversity Important Area (BIA) and remarkable area for future diversity management and conservation to sustain crab biodiversity.