ความหลากชนิดและโครงสร้างประชากรของพันธุ์ปลาในแม่น้ำพรม จังหวัดชัยภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

Species Diversity and Population Structure of Fishes in the Phrom River, Chaiyaphum Province, the Northeastern Region of Thailand

Abstract

ศึกษาความหลากหลายชนิด และโครงสร้างประชากรของพันธุ์ปลาในแม่น้ำพรม จังหวัดชัยภูมิเพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐาน ที่สำคัญในด้านความหลากหลายทางชีวภาพ และนิเวศวิทยาของพันธุ์ปลาในพื้นที่แม่น้ำพรม อันจะเป็นแนวทางไปสู่การบริหารจัดการทรัพยากรประมง การประยุกต์ใช้ทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำในพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป จากผลการศึกษา พบว่าในช่วงฤดูแล้ง (เดือนมีนาคม) และช่วงฤดูฝน (เดือนมิถุนายน) พ.ศ. 2557 จากจำนวนตัวอย่าง ปลาทั้งหมดที่เก็บได้ 265 ตัว โดยใช้อวนทับตลิ่ง และสวิงในการเก็บตัวอย่างปลา พบปลาทั้งหมด 15 วงศ์ 28 ชนิด โดยมีปลาในวงศ์ Cyprinidae เป็นวงศ์เด่นในด้านจำนวนชนิด รองลงมาเป็นปลาในวงศ์ Osphronemidae ในส่วนของโครงสร้าง ประชากร พบว่าในเดือนมีนาคม ปลามีความหนาแน่นระหว่าง 0.05–0.57 ตัวต่อตารางเมตร ส่วนเดือนมิถุนายน ปลามีความ หนาแน่นอยู่ในช่วงระหว่าง 0.22–1.20 ตัวต่อตารางเมตร และผลผลิตเฉลี่ยของปลาสูงสุดคือ 30.10 และ 33.29 กิโลกรัมต่อไร่ (ช่วงฤดูแล้ง และช่วงฤดูฝน ) โดยมีปลาแป้นแก้ว (Parambassis siamensis) และปลานิล (Oreochromis niloticus) เป็นชนิดพันธุ์เด่น ค่าดัชนีความหลากหลาย ดัชนีความสม่ำเสมอ และดัชนีชนิดเด่น พบว่าพื้นที่แม่น้ำพรมมีความหลากหลายของพันธุ์ ปลาในระดับปานกลาง (Hʹ; 0.90–2.09). พื้นที่ตอนบนมีการกระจายของปลาแต่ละชนิดไม่สม่ำเสมอ และมีปลาบางชนิดที่มีความชุกชุมโดดเด่นกว่าปลาชนิดอื่น ๆ ในบริเวณนี้ แต่พื้นที่ตอนล่างมีการกระจายของปลาค่อนข้างสม่ำเสมอ  Species diversity and population structure of fishes in the Phrom River, Chaiyaphum Province, the northeastern region of Thailand, this study provides an essential basis for the biodiversity and ecology of fish species in the Phrom River area. The study will lead to effective and sustainable management of fisheries resources, application, and conservation of aquatic animal resources in the area. The study carried out in the period dry seasons (March) and rainy seasons (June) 2014. From the results of the study, it was found 265 collected specimmens. In this survey, fish specimens were collected by beach seine and dip-net. A total of 28 species from 15 families of fish resources were found. Cyprinidae is a dominant family in species number and inferior to Osphronemidae. In the part of population structure, in March 2014, the average abundance of fish population found that between 0.05–0.57 individuals/m. 2 and in June 2014, the average abundance of fish population found that between 0.22–1.20 individuals/m. 2. The highest average fish product is about 30.10and 33.29 Kilograms/Rai. (dry seasons and rainy seasons) Siamese glassfish (Parambassis siamensis) and Nile Tilapia (Oreochromis niloticus) are dominant species in this area. The data of diversity index, evenness index and dominance index of fish specimens showed that, the fish specimens in collecting site were moderate diversity (Hʹ; 0.90–2.09). The distribution of fish specimens in upper basin were not evenness and some fish specimens are dominance more than other specimens in each collecting sites, but the distribution of fish specimens in lower basin were evenness.