การประเมินคุณภาพดินตะกอนบริเวณแหล่งทรัพยากรหอยลาย ในพื้นที่อ่าวตราดฝั่งตะวันตก จังหวัดตราด

Assessment of Sediment Quality on Surf Clam Resource in the Western Part of Trat Bay, Trat Province

Abstract

การประเมินคุณภาพดินตะกอนบริเวณแหล่งทรัพยากรหอยลายในพื้นที่อ่าวตราดฝั่งตะวันตก จังหวัดตราด ได้ทำการศึกษาคุณภาพดินตะกอน และคุณภาพน้ำเบื้องต้น ได้แก่ ขนาดอนุภาคดินตะกอน ปริมาณสาร อินทรีย์รวม ปริมาณซัลไฟด์รวม ปริมาณออกซิเจนละลายน้ำ ความเค็ม และอุณหภูมิของน้ำ โดยทำการเก็บตัวอย่างครอบคลุมพื้นที่อ่าวตราด ฝั่งตะวันตกทั้งสิ้น 12 สถานี ในช่วงเดือนกรกฎาคม (ต้นฤดูฝน) เดือนตุลาคม (ปลายฤดูฝน) พ.ศ.2563 และเดือนมกราคม (ฤดูแล้ง) พ.ศ.2564 จากการศึกษาพบว่า ปริมาณออกซิเจนละลายน้ำมีค่าเหมาะสมกับการดำรงชีวิตของสัตว์น้ำ (มากกว่า 4 มิลลิกรัมต่อลิตร) ความเค็มมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 21.0±9.4 พีเอชยู ดินตะกอนส่วนใหญ่มีขนาดน้อยกว่า 63 ไมโครเมตร ปริมาณของสารอินทรีย์รวมในดินตะกอนมีค่าอยู่ใน ช่วง 5.10-16.81 เปอร์เซ็นต์และปริมาณซัลไฟด์รวมในดินตะกอน มีค่าอยู่ในช่วง 0.00-0.27 มิลลิกรัมต่อกรัมน้ำหนักแห้ง โดยปริมาณสารอินทรีย์รวม และปริมาณซัลไฟด์ มีค่าสูงในบริเวณพื้นที่ตอนล่างของอ่าวตราด และมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกัน (P<0.05) ผลการศึกษาในภาพรวมพบว่า คุณภาพดินตะกอนในอ่าวตราดฝั่ง ตะวันตกจัดเป็นพื้นที่ที่มีความเหมาะสมต่อการอยู่อาศัยและเจริญเติบโตของหอยลายเนื่องจากเป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์ในระดับสูง อย่างไรก็ตามควรมีการเฝ้าระวังปริมาณสารอินทรีย์ที่สูงมากในบางพื้นที่ซึ่งจะส่งผลให้ ปริมาณออกซิเจน ละลายน้ำลดลงจนนำไปสู่การเกิดสภาวะไร้ออกซิเจน (Hypoxia)และเกิดการเพิ่มขึ้นของซัลไฟด์ในดินซึ่งส่งผลกระทบต่อหอยลายที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้นได้  Assessment of sediment quality on surf clam resource area in In the Western Part of Trat bay was carried out, The research was focused on sediment and water qualities such as sediment grain size, total organic matter (TOM), acid volatile sulfides (AVS), dissolved oxygen, temperature and salinity. Twelve stations were investigated in July (early rainy season) October (late rainy season) 2020 and January (dry season) 2021. Our results indicated that the general water qualities were in good condition for aquatic life, the dissolved oxygens were higher than 4 mg/l and the salinity was in the average of 21.0±9.4 psu. The sediment grain sizes were less than 63 µm, the total organic matter was in the range 5.10-16.81 %, the acid volatile sulfide was in ranged 0.000-0.270 mg/g dry weight. The sedimentary TOM and AVS in the lower part of Trat Bay were in comparatively higher levels. The AVS factors were increased with the increase TOM (P<0.05). In the overall view, the sediment quality was normally in good condition for the living of surf clam. Nevertheless, monitoring of TOM situation and increasing AVS, which related to the risk of from low oxygen conditions (hypoxia) that could effect to surf clam should be performed.