ฤดูวางไข่ของกุ้งก้ามกราม (Macrobrachium rosenbergii De Man, 1879) ในแม่น้ำตรัง

Spawning Season of Giant Freshwater Prawn (Macrobrachium rosenbergii De Man, 1879) in Trang River

Abstract

การศึกษาฤดูวางไข่ของกุ้งก้ามกรามในแม่น้ำตรังดำเนินการโดยเก็บข้อมูลกุ้งก้ามกรามจากแพรับซื้อกุ้งก้ามกราม บริเวณแม่น้ำตรัง 2 พื้นที่ ประกอบด้วย ตำบลควนธานี และตำบลบ่อน้ำร้อน อำเภอกันตัง ข้อมูลที่เก็บประกอบด้วย เพศ ขนาด กุ้งก้ามกราม การมีไข่นอกกระดอง เดือนละ 2 ครั้ง และทำการสุ่มกุ้งก้ามกรามเพศเมีย นำมาชั่งน้ำหนักรังไข่ 2 เดือนต่อครั้ง ข้อมูลคุณภาพน้ำประกอบด้วยความเค็มและอุณหภูมิของน้ำ ดำเนินการเก็บใน 3 พื้นที่ ประกอบด้วย ตำบลหนองตรุด อำเภอเมือง ตำบลโคกยาง และตำบลย่านซื่อ อำเภอกันตัง เดือนละ ครั้ง เป็นระยะเวลา 11 เดือน ระหว่างเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2563 ถึงมีนาคม พ.ศ. 2564 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา และเปรียบเทียบสัดส่วนเพศกุ้งก้ามกราม สัดส่วนการมีไข่นอกตัว ของกุ้งเพศเมียด้วยค่าไคสแควร์ วิเคราะห์ค่าความความแปรปรวนของความยาวเปลือกหัว และน้ำหนักของกุ้งก้ามกราม จำแนกตามเดือนแบบทางเดียว (Oneway ANOVA) เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยด้วย Scheffe พบว่ากุ้งก้ามกรามในแม่น้ำตรังมีการวางไข่ตลอดทั้งปี แต่พบมากในช่วงปลายฤดูฝนถึงฤดูหนาว (เดือนตุลาคมถึงกุมภาพันธ์) โดยสัดส่วนกุ้งก้ามกรามเพศเมียที่มีไข่นอกตัวมากถึงร้อยละ 42.4 ของกุ้งเพศเมียทั้งหมด พบมากตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงกุมภาพันธ์ (Chi-square = 110.91, p<0.01) ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับค่าดัชนีความสมบูรณ์เพศที่จำแนกตามเดือนมีความแตกต่างกัน (p<0.01) โดยมีค่าสูงสุดในเดือนมกราคม รองลงมาเดือนพฤศจิกายน และกันยายน (6.25±4.11, 6.19±4.60 และ 5.81± 3.52) ตามลำดับ   This study aimed to study giant freshwater prawn (GFP, Macrobrachium rosenbergii de Man, 1879) spawning season in Trang River, Trang Province. GFP data were surveyed from 2 local collectors in Trang River area. Sex, size and number of berried female were recorded twicea month, while the ovary weight were sampling every 2 months. The datacollecting period was 11 months from May 2020 to March 2021. Data analysis was using descriptive statistic. Chi-square was used to compare sex ratio and gravid female of female ratio. Oneway ANOVA and Scheffe test were used to test the variances and compare means of carapace length and GFP weight by month. The study results showed that GFP in Trang River was spawning throughout the year, especially in late rainy to cold season (October-February). The gravid female was 42.4% of total female. The peak was found in July 2020 to February 2021 (chi-square = 110.91, p<0.01) which in accordance with the gonadosomatic index. The indexes were highly statistically significant differences classified by months (p<0.01), and reached the highest peak in January 2021 and followed by the indexes in November and September 2020 (6.25±4.11, 6.19±4.60 and 5.81±3.52,) respectively.