ความหลากหลายของนกในเขตพื้นที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ปัตตานี
Bird Diversity in Prince of Songkla University Area, Pattani Province
Keywords:
ความหลากหลาย , นกเมือง , มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, ภาคใต้ตอนล่าง, diversity, Urban birds , Prince of Songkla University , Southernmost ThailandAbstract
ความหลากหลายของนกในเขตพื้นที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ปัตตานี โดยการนับจำนวนด้วยกล้องสองตาและกล้องเทเลสโคป ระหว่างเดือนมีนาคม 2560– กุมภาพันธ์ 2561 พบนกทั้งหมด 41 วงศ์ 96 ชนิด โดย 5 วงศ์แรกที่พบชนิดนก มากที่สุด คือ วงศ์ Ardeidae 11 ชนิด รองลงมาคือ วงศ์ Scolopacidae 10 ชนิด วงศ์ Sturnidae 6 ชนิด วงศ์ Cuculidae 5 ชนิด วงศ์ Alcedinidae/Halcyonidae/Cerylidae วงศ์ Accipitridae วงศ์ Cisticolidae และวงศ์ Columbidae วงศ์ละ 4ชนิด เท่ากัน ค่าดัชนีความหลากชนิดตลอดทั้งปี เท่ากับ 3.27 ดัชนีความสม่พเสมอ เท่ากับ 0.71 นกที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ นกแอ่นกินรัง (Aerodramus germani) 1,474 ตัว รองลงมาคือ นกหัวโตทรายเล็ก (Charadrius mongolus) 984 ตัว และนกกระจอกบ้าน (Passer montanus) 810 ตัว มีนก 4 ชนิด มีสถานภาพใกล้ถูกคุกคาม คือ นกชายเลนปากโค้ง (Calidris ferruginea) นกปากแอ่นหางดำ (Limosa limosa) นกปากแอ่นหางลาย (Limosa lapponica) และนกสติ๊นท์คอแดง (Calidris ruficollis) และแบ่งกลุ่มนกตามสถานภาพความชุกชุม ได้ 4 กลุ่ม คือ พบบ่อยมาก 32 ชนิด พบบ่อย 19 ชนิด พบไม่บ่อย 22 ชนิด และหายาก 23 ชนิด Bird diversity in Prince of Songkla University Area, Pattani province was conducted during March 2017 - April 2018. The observed birds were found in 41 families, 96 species which top 5 families are Ardeidae 11 species, Sturnidae 6 species, Cuculidae 5 species and Alcedinidae/ Halcyonidae/Cerylidae, Accipitridae, Cisticolidae and Columbidae 4 species. The year-round species diversity is 3.27 and evenness index 0.71. The most abundant birdsare Germain’s Swiftlet (Aerodramus germani) 1,474 counts, Lesser Sand Plover (Charadrius mongolus) 984 counts and Eurasian Tree Sparrow (Passer montanus) 810 counts. Near-threatened birds are found 4 species which are Curlew Sandpiper (Calidris ferruginea), Black-tailed Godwit (Limosa limosa), Bar-tailed Godwit (Limosa lapponica) and Red-necked Stint (Calidris ruficollis). Birds were categorized in 4 groups according to their abundance which are very common (32 species), common (19 species), uncommon (22 species) and rare (23 species)References
Anderson, S.H. (2003). The relative importance of birds and insects as pollinators of the New Zealand flora. New Zealand Journal of Ecology, 27(2), 83-94.
Buatip, S., & Chantasuban, T. (2021). Species and Distribution of Shorebirds in Pattani Bay. Burapha Science Journal, 26(1), 117-135. (in Thai)
Chaiyes, A., Duengkae, P., Wongwai, A., & Pratumthong, D. (2009). Influences of patch sizes on bird assemblages around western forest complex of Thailand. Thai Journal of Forestry, 28(2), 1-12. (in Thai)
Chowdhury, R., Sarkar, S., Nandy, A., & Talapatra, S.N. (2014). Assessment of bird diversity as bioindicators in two parks, Kolkata, India. International Letters of Natural Sciences, 16, 131-139.
Duengkae, P. (2 0 1 1). Wildlife diversity on the Kasetsart University Si Racha Campus, Chon Buri Province. Kasetsart Journal (Natural Science), 45, 1006-1019.
Duengkae, P. (2010). Avifaunal diversity on the Kasetsart University campus, Chalermphrakiat Sakon Nakhon Province. Kasetsart Journal (Natural Science), 44, 1107-1114.
Fernández, J.M., Selma, M.A.E., Aymerich, F.R., Sáez, M.T.P., & Fructuoso, M.F.C. (2005). Aquatic birds as bioindicators of trophic changes and ecosystem deterioration in the Mar Menor lagoon (SE Spain). Hydrobiologia, 550, 221-235.
Godoy, J.A. & Jordano, P. (2001). Seed dispersal by animals: exact identification of source trees with endocarp DNA microsatellites. Molecular Ecology, 10(9), 2275-2283.
Greenberg, R., Bichier, P., Angon, A.C., MacVean, C., Perez, R., & Cano, E. (2000). The impact of avian insectivory on arthropods and leaf damage in some Guatemalan coffee plantations. Ecology, 81(6), 1750-1755.
Gregory, R.D., Noble, D., Field, R., Marchant, J., Raven, M., & Gibbons, D.W. (2003). Using birds as indicators of biodiversity. Ornis Hungarica, 12-13, 11-24.
International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. (2021). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2021-2. Retrieved July 20, 2021, from www.iucnredlist.org
Johnson, M., Kellermann, J., & Stercho, A. (2010). Pest reduction services by birds in shade and sun coffee in Jamaica. Animal Conservation, 13(2), 140-147.
Kanchan, P. (1996). Bird diversity in various habitat of Laem Phak Bia area, Changwat Phetchaburi. Bangkok: Kasetsart University. (in Thai)
Khachonpisitsak, S. & Muangmee, W. (2016). Bird Diversity Survey in Burapha University Area, Chon Buri Province. Burapha Science Journal, 21(2), 260-279. (in Thai)
Khan, S. & Kanchanarat, K. (2012). A study of species diversity and species abundance of birds in Phutthamonthon Park, Nakhonpathom Province. Advanced Science Journal, 12(1), 121-126. (in Thai)
Khobkhet, O. (2002). Birds in Bangkok. Department of Environmental Quality Promotion, Ministry of Natural Resources and Environment, Bangkok. (in Thai)
Magurran, A.E. (2004). Measuring biological diversity. Oxford: Blackwell Science Ltd.
Meckvichai, W. (2013). Birds in Chamchuri Park. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House. (in Thai)
Nabhitabhata, J., Lekagul, K., & Sanguansombat, W. (2007). Dr. Boonsong's Bird Guide of Thailand. Bangkok: Darnsutha Press. (in Thai)
Pettingill, O.S. (1969). A Laboratory and Field Manual of Ornithology. United States: Buress Publishing Company.
Piratelli, A., Sousa, S.D., Corrêa, J.S., Andrade, V.A., Ribeiro, R.Y., Avelar, L.H., & Oliveira, E.F. (2008). Searching for bioindicators of forest fragmentation: passerine birds in the Atlantic forest of southeastern Brazil. Brazilian Journal of Biology, 68(2), 259-268.
Pratumthong, D. (2009). Birds study. Bangkok: Green Macpie Printing House. (in Thai)
Pratumthong, D. & Pattanavibool, A. (2006). Bird community structure along altitudinal gradients in a montane evergreen forest of Umphang Wildlife Sanctuary. Journal of Wildlife in Thailand, 13(1), 138-148. (in Thai)
Pratumthong, D., Thunhikorn, S., & Duengkae, P. (2011). A checklist of the birds in Thailand. Journal of Wildlife in Thailand, 18, 152-319. (in Thai)
Round, P.D. (2008). The birds of the Bangkok area. Bangkok: White Lotus Co., Ltd.
Shannon, C.E. (1949). Mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal, 27, 379-423.
Sibley, C.G. & Monroe, B.L. (1990). Distribution and taxonomy of birds of the world. New Haven, USA: Yale University Press.
Siri, S., Duengkae, P., & Marod, D. (2013). Species diversity and abundance of birds in hill evergreen forest permanent plot at Huai Kok Ma, Chiang Mai Province. Journal of Wildlife in Thailand, 20(1), 37-111. (in Thai)
Soe-been, S. & Musigathum, P. (2008). Structure and distribution of fish community in Kwan Phayao, Phayao province. Technical Paper. Department of Fisheries., 3, 1-54. (in Thai)
Sripanomyom, S., Round, P. D., Savini, T., Trisurat, Y., & Gale, G. A. (2011). Traditional salt-pans hold major concentrations of overwintering shorebirds in Southeast Asia. Biological Conservation, 144(1), 526–537.
Sukmasuang, L., Duengkae, P., Bhumpakphan, N., Prathumtong, D., & Chokcharoen, R. (2009). Wildlife in Sra Prathum Palace. Journal of Wildlife in Thailand, 16(1), 43-53. (in Thai)
Sukmasuang, L., Duengkae, P., Prathumtong, D., Bhumpakphan, N., & Charakpukdee, L. (2007). Wildlife in Suan Chitralada, Suan Dusit Palace. Journal of Wildlife in Thailand, 14(1), 1-29. (in Thai)
Swennen, C. & Marteijn, E.C.L. (1988). Foraging Behaviour of Spoon-billed Sandpipers Eurynorhynchus pygmeus on a Mudflat in Peninsular Thailand. NAT. HlST. BULL. SIAM Soc, 36, 85 -88.
Tarachai, P. (2012). Birds in Maejo University. Chiang Mai: Maejo Digital Printing House. (in Thai)
Teampanpong, J., Lauhachinda, V., & Wongthirawat, S. (2003). Comparison of bird communities between natural forest and disturbed forest along the natural gas pipeline right of way, Kanchanaburi Province. Journal of Wildlife in Thailand, 11(1), 119-134. (in Thai)
Tudorance, C., Green, R.H., & Huebner, J. (1975). Structure, Dynamics and Production of the Benthic Fauna in Lake Monitoba. Hydrobiologia, 64(1), 59-95.
Whelan, C.J., Wenny, D.G., & Marquis, R.J. (2008). Ecosystem services provided by birds. Annals of the New York Academy of Sciences, 1134(1), 25-60.
Wongthirawat, S. (2009). Using birds as ecological indicators. Bangkok: National Park, Wildlife and Plant Conservation Department, Ministry of Natural Resources and Environment. (in Thai)
