การเปรียบเทียบระดับสมาธิตามแนวพุทธศาสนาของพระภิกษุสงฆ์ไทยจำแนกตามระดับพรรษา : การศึกษาคลื่นไฟฟ้าสมอง

Abstract

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ลักษณะคลื่นไฟฟ้าสมองขณะนั่งสมาธิของพระภิกษุสงฆ์ไทยจำแนกตามระดับพรรษา เปรียบเทียบระยะเวลาการเข้าสู่สมาธิของพระภิกษุสงฆ์ที่ระดับพรรษาแตกต่างกัน และเปรียบเทียบความคงทนขณะอยู่ในสมาธิระหว่างพระภิกษุสงฆ์ที่ระดับพรรษาแตกต่างกันกลุ่มตัวอย่างเป็นพระภิกษุสงฆ์ไทยอาสาสมัครเข้าร่วมการทดลอง มีอายุระหว่าง 20-70 ปี จำนวน 60 รูป ประกอบด้วย พระภิกษุสงฆ์นวกะ 20 รูป และพระภิกษุสงฆ์เถระ 20 รูป เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป และเครื่องบันทึก คลื่นไฟฟ้าสมองระบบ Neuroscan วิเคราะห์สัญญาณคลื่นไฟฟ้าสมองด้วยโปรแกรม MATLAB และวิเคราะห์ข้อมูลด้วย สถิติเชิงบรรยาย          ผลการวิจัยปรากฏว่า ลักษณะคลื่นไฟฟ้าสมองขณะนั่งสมาธิของพระภิกษุสงฆ์ไทย ในพระภิกษุสงฆ์นวกะ มีพลังงานอัลฟามีค่าสูงสุด พระภิกษุสงฆ์มัชฌิมะ มีพลังงานเธต้ามีค่าสูงสุด และพระภิกษุสงฆ์เถระ มีพลังงานเดลต้า มีค่าสูงสุด ระยะเวลาในการเข้าสู่สมาธิ พระภิกษุสงฆ์นวกะ เข้าสู่สมาธิได้ในช่วงนาทีที่ 5 ของการนั่งสมาธิความคงทน ขณะอยู่ในสมาธิ พระภิกษุสงฆ์นวกะ มีความคงทนขณะอยู่ในสมาธิได้เป็นบางช่วงเวลาของการนั่งสมาธิ 30 นาที พระภิกษุสงฆ์มัชฌิมะ และพระภิกษุสงฆ์เถระ เข้าสู่สมาธิตั้งแต่นาทีที่ 1 ของการนั่งสมาธิ พระภิกษุสงฆ์มัชฌิมะ และพระภิกษุสงฆ์เถระมีความคงทนขณะอยู่ในสมาธิได้ระยะเวลาตลอด 30 นาที ของการนั่งสมาธิ           สรุปได้ว่า ระดับสมาธิของพระภิกษุสงฆ์ไทย จากข้อมูลเชิงประจักษ์ สอดคล้องตามแนวพระพุทธศาสนาและตามระดับของการฝึกปฏิบัติ โดยในขณะนั่งสมาธิพระภิกษุสงฆ์นวกะ มีพลังงานอัลฟามีค่าสูงสุด เทียบได้กับสมาธิขั้นต้น (ขณิกสมาธิ) พระภิกษุสงฆ์มัชฌิมะ มีพลังงานเธต้ามีค่าสูงสุด เทียบได้กับสมาธิขั้นกลาง (อุปจารสมาธิ) และกลุ่มพระภิกษุสงฆ์เถระ มีพลังงานเดลต้ามีค่าสูงสุด เทียบได้กับสมาธิขั้นสูง (อัปปนาสมาธิ)           The purpose of this research was to analyze the brainwave categories of Thai Buddhist monks during meditation period classified by ordination years comparing times taken leading through the meditation stage in different years of monkhood and meditation sustainable period from  different ranks of monkhood The volunteer sampling participating the experiment were 60 Thai Buddhist monks age between 20-70 years old consist of 20 Navaka monks; a newly ordained monks, 20 Majjhima monks; 5-10 years in monkhood and Thera monks; 10 years in monkhood. The measurement consisted of general questionnaire and Neuroscan system for brainwave frequencies record. The brainwave signals were recorded by MATLAB program and analyzes by descriptive statistics.          The results showed that during the meditation period, Navaka monk had brainwave most in alpha stage. Majjhima Monk had brainwave most in theta stage and Thera monks had brainwave most in delta stage. Navaka monks took 5 minutes to get into meditation and momentary sustained during 30 minutes-experiment. Whilst Majjhima monks and Thera monks wert through meditation at first minute and sustained all through 30 minutes-experiment.          It was concentration that Thai Buddhist monks' meditation level, based on the empirical data was reasonable with Lord Buddha's teaching in 3 level of meditation practice. Navaka monk group had brainwave most in alpha stage which was equal to Momentary Concentration (Khanikasamadhi). Majjhima monks group had brainwave most in theta stage which was equal to Access Concentration (Appanasamadhi). Last, Thera monks group had brainwave mostly at delta stage which was equal to Attainment Concentration (Upacarasamadhi).