โมเดลการยอมรับการใช้งานระบบใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย
User Acceptance Model on e-Tax Invoice and e-Receipt System in Thailand
Keywords:
การยอมรับเทคโนโลยี, ระบบใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์, การวิจัยแบบผสานวิธี, Technology Acceptance, e-Tax Invoice and e-Receipt System, Mixed Methods ResearchAbstract
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยในการยอมรับการใช้ระบบใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์และศึกษาและสร้างโมเดลการยอมรับการใช้งานระบบใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย เป็นการวิจัยแบบผสานวิธีโดยทำการวิจัยเชิงคุณภาพและการทำวิจัยเชิงปริมาณซึ่งมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการวิจัยเชิงคุณภาพ จำนวน 3 กลุ่ม รวมทั้งสิ้น 15 คน และกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ ผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มเฉพาะที่จัดเก็บจากการบริโภคในประเทศ จำนวน 520 ราย ผลจากการวิจัยพบว่า โมเดลการยอมรับการใช้งานระบบใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย ประกอบด้วย ตัวแปรความคาดหวังในประสิทธิภาพ ความคาดหวังในความพยายาม อิทธิพลทางสังคม สภาพสิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้งาน ทัศนคติ การรับรู้ความเสี่ยง ความเชื่อมั่นในระบบ ความคาดหวังในนโยบายภาครัฐ ความคุ้มค่าในการลงทุนส่งผลต่อความตั้งใจที่ใช้งานระบบฯ และความคาดหวังในประสิทธิภาพ ความคาดหวังในความพยายาม อิทธิพลทางสังคม สภาพสิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้งาน การรับรู้ความเสี่ยง และความรู้ทางภาษี ส่งผลต่อทัศนคติที่มีต่อการใช้งานระบบฯ This research aimed to study state, factors in the acceptance of e-Tax Invoice and e-Receipt system Furthermore, to study and generate the user acceptance model on e-Tax Invoice and e-Receipt system in Thailand. This research used mixed methods research, combined both qualitative and quantitative research approaches. The qualitative research was used to collect information from 15 key informants from three groups, and the 520 samples from domestic consumption value added tax registered enterprises were used in quantitative research. The research results found that User Acceptance Model on e-Tax Invoice and e-Receipt System in Thailand, including performance expectancy, effort expectancy, social influence, facilitation condition, attitude, perceived risk, trust, policy, and investment affected intention to use the e-Tax Invoice and e-Receipt system. Whilst the factors that affected attitude toward using the e-Tax Invoice and e-Receipt system consisted of performance expectancy, effort expectancy, social influence, facilitation condition, perceived risk, and tax knowledge.References
จำเนียร จวงตระกูล และ นวัสนันท์ วงศ์ประสิทธิ์. (2562). การวิเคราะห์เนื้อหาในการวิเคราะห์ข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ. PAAT Journal, 2(2),1-14.
จำเนียร จวงตระกูล และกัญจนวลัย นนทแก้ว แฟร์รี่. (2563). การวิจัยแบบผสม: การนำยุทธศาสตร์การวิจัยแบบผสมทั้งหกรูปแบบสู่การปฏิบัติ. วารสารการบริหารปกครอง, 9(1), 27-53.
จำเนียร จวงตระกูล, ตระกูล จิตวัฒนากร, วอนชนก ไชยสุนทร และ วรรณภา ลือกิตตินันท์. (2564). มาตรการทางจริยธรรมในการขอรับและการให้ความยินยอมจากผู้เข้าร่วมโครงการวิจัยในการวิจัยทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์. .Journal of HR intelligence, 16(2),63-81.
จำเนียร จวงตระกูล. (2553). การวิจัยเชิงคุณภาพ: เครื่องมือสร้างองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาประเทศ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ศูนย์กฎหมายธุรกิจอินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด.
ชนิดา อินปา. (2560). “e-Commerce Ecosystem” หัวใจธุรกิจออนไลน์ การค้าสมัยใหม่ที่ใคร ๆ ก็ ต้องรู้. วารสาร สนค, 7(74), 3.
ชวิศา พุ่มดนตร (2559). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการยอมรับการใช้บริการพร้อมเพย์ (PromptPay) ของประชาชน ในเขตกรุงเทพมหานคร และปริมณฑล. การค้นคว้าอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (2560). คำถามที่พบบ่อย ถาม-ตอบระบบภาษีฯ. สืบค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2561, สืบค้นจาก http://www.epayment.go.th/home/app/faq_etax.
วิชชกานต์ เมธาวิริยะกุล และ ปานฉัตร อาการักษ์ (2559). ใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ e-Tax Invoice & e-Receipt. วารสารบัญชีปริทัศน์มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 1(2), 105–116.
สายชล เลิศพิทักษ์ธรรม. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความตั้งใจและการใช้โมบายแอปสำหรับเรียกรับบริการผู้รับส่งสิ่งของของผู้บริโภคในกรุงเทพมหานคร. การค้นคว้าอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, สาขาบริหารธุรกิจ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.
สุภางค์ จันทวานิช. (2540). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อณัศยาภา บุญรอด และ ประสพชัย พสุนนท์ (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจเลือกขอคืนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาผ่านบริการพร้อมเพย์ของผู้ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาทางระบบอินเทอร์เน็ตในเขตพื้นที่จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 11(2), 3040-3055.
Alibraheem, M. H., & Jabbar, H. A. (2016). Electronic tax filing adoption and its impact on tax employees performance in Jordan: A proposed framework. World Applied Science Journal, 34(3), 393-399.
Alomari, M., & Woods, P., & Sandhu, K. (2012). Predictors for e-government adoption in Jordan: Deployment of an empirical evaluation based on a citizen-centric approach. Information Technology & People, 25(2), 207-234.
Alsaghier, H., Ford, M., Nguyen, A., & Hexel, R. (2009). Conceptualizing citizen’s trust in e-government: Application of Q methodology. Electronic Journal of e-Government, 7(4), 295-310.
Alshira’h A. F., Abdul-Jabbar, H., & Samsudin, R. S. (2019). The effect of tax moral on sales tax compliance among Jordanian SMEs. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 9(1), 30-41.
Bhuasiri, W., Zo, H., Lee, H., & Ciganek, A. P. (2016). User acceptance of e-government services: Examining an e-tax filling and payment system in Thailand. Information Technology for Development, 22(4), 672-695.
Barati, A., & Bakhshayesh, S. (2015). Electronic tax system and the facing challenges (Case Study: Kermanshah Province Tax Payers). Indian Journal of Fundamental and Applied Life Science, 5(1), 480-497.
Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Devos, K. N. H. (2005). The attitudes of tertiary students on tax evasion and the penalties for tax evasion - a pilot study and demographic analysis. eJournal of Tax Research, 3(2), 2 - 53.
Eriksen, K. S., & Fallan, L. (1996). Tax knowledge and attitudes towards taxation; A report on a quasi-experiment. Journal of Economic Psychology, 17(3), 387-402.
Gupta, K. P., Singh, S., & Bhaskar, P. (2016). Citizen adoption of e-government: a literature review and conceptual framework. Electronic Government, An International Journal, 12(2), 160-185.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. (7th ed.). New York: Pearson New International Edition.
Houser, J. (2008). Nursing Research: Reading, Using, and Creating Evidence. Boston: Jones and Bartlett Publishers.
Ji, H., & Liang, Y. (2016). Exploring the determinants affecting e-government cloud adoption in China. International Journal of Business and Management, 11(4), 81-90.
Kasipillai, J., & Jabbar, A. H. (2003). Tax compliance attitude and behavior: Gender & ethnicity differences of Malaysian taxpayers. The Malaysian Accountant, 1-7.
Jackson, B. R., & Milliron, V. C. (1986). Tax compliance research: Findings, Problems and prospects. Journal of Accounting Literature, 5, 125-165.
Lagzian, M., & Naderi, N. (2015). An empirical study of the factor affecting customers’ acceptance intention of e-invoice services: The case of mashhad electricity distribution Ccmpany. EGOSE’15: Proceedings of the 2015 2nd International Conference on Electronic Governance and Open Society: Challenges in Eurasia, (pp. 97-103). St. Petersburg: Russian.
Lee, H. C. (March 2016). Can Electronic Tax Invoicing Improve Tax Compliance? A Case Study of the Republic of Korea’s Electronic Tax Invoicing for Value-Added Tax. Policy Research Working Paper 7592: World Bank Group.
Lee, J. h., & Song, Chi-Hoon. (2013). Effects of trust and perceived risk on user acceptance of a new technology service. Social Behavior and Personality: an international journal, 41(4), 587-598.
Lian, J. W. (2015). Critical factor for cloud based e-invoice service adoption in Taiwan: An empirical study. International Journal of Information Management, 35, 98-108.
Loo, E. C., McKerchar, M., & Hansford, A. (2009). Understanding the compliance behavior of Malaysian individual taxpayers using a mixed method approach. Journal of the Australasian Tax Teachers Association, 4(1), 181-202.
Mandola, V. (2013). Factors influencing the adoption and use of integrated tax management system by medium and small taxpayers in Nairobi central business district, Kenya. Thesis, Master of arts in project planning and management. University of Nairobi.
Mellouli M., Bentahar O., & Bidan M. (2016). Trust and e-government acceptance: The case of Tunisian on-line tax filing, The Electronic Journal Information Systems Evaluation, 19(3), 197-212.
Nastasi, B. K., & Schensul, S. L. (2005). Contributions of qualitative research to the validity of intervention research. Journal of School Psychology. 43(3), 177-195.
Nelloh, L., Handayani, S., Slamet, M., & Santoso, A. (2019). Travel experience on travel satisfaction and loyalty of BRT public transportation. The Asian Journal of Technology Management (AJTM), 12(1), 15-30.
Oladipupo, A., O., & Obazee, U. (2016). Tax knowledge, penalties and tax compliance in Small and medium scale enterprises in Nigeria. Inventi Journals, 3, 154-162.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. (2nd ed.). Newbury Park: Sage.
Poudel, R. L. (2017). Tax knowledge among university teachers In Pokhara. The Journal of Nepalese Bussiness Studies, X(1), 69-77.
Purnamasari, D., & Sudaryo, Y. (2018). The effect of knowledge taxpayer, moral taypayer and tax sanctions on taxpayers compulsory. International Journal of Trade, Economics and Finance, 9(5), 214-219.
Rahi, S., Ghami, M. A., & Ngah, A. H. (2018). A structural equation model for evaluating user’s intention to adopt internet banking and intention to recommend technology. Growing Science, 4(4), 139-152.
Rana, N. P., Dwivedi, Y. K., Lal, B., Williams, M. D., & Clement, M. (2017). Citizens’ adoption of an electronic government system: towards a unified view. Information Systems Frontier, 19(3), 549-568.
Razak, F. Z. B. A. (2017). How perceived effort expectancy and social influence affects the continuance of intention to use e-gvernment. A Study of a Malaysian government service. Electronic Government, An International Journal, 13(1), 69-80.
Redae, R. B., & Sekhon S. (2017). Taxpayers’ moral and compliance behavior in Ethiopia: A study of Tigray state. International Journal of Research in Finance and Marketing, 7(4), 109-123.
Rehman, M., & Esichaikul, V. (2012).Factor influencing e-government adoption in Pakistan. Tranforming Government: People, Process and Policy, 6(3), 258-282.
Shim, T. S., & Song, I. K. (2016). Critical success factors of the web-based tax invoice system in Korea KSII. Transactions on Internet and Information Systems, 10(9), 4487-4507.
Setyorini, C. (2016). The Influence of Tax Knowledge, Managerial Benefit and Tax Socialization Toward Taxpayer's Willingness to Pay SME's Tax. Acta Universitatis Danubius, 12(5), 96-107.
Siswanto, T., Shofiati, R., & Hartini, H. (2018). Acceptance and utilization of technology (UTAUT) as a method of technology acceptance model of mitigation disaster website. IOP Conference Series Earth and Environmental Science, 106(1),012011. DOI:10.1088/1755-1315/106/1/012011.
Slemrod, J. (2007). Cheating ourselves: The economics of tax evasion. Journal of Economic Perspectives, 21(1), 25-48.
Tarabay, R., & Eigbire R. (2009). To invest or not to invest? Factors affecting IT investment decisions. Paper within Bachelor thesis in informatics (JBIC18), Jönköping University.
Thomas, T., Singh, L., & Gaffar, K. (2013). The utility of the UTAUT model in explaining mobile learning adoption in higher education in Guyana. International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology, 9(3), 71-85.
Urbina, A. U., & Abe, N. (2017). Citizen-centric perspective on the adoption of e-government in the Philippines. Electronic Journal of e-Government, 15(2), 63-83.
Wulf, G., Mcnevin, N. H., & Shea, C. H. (2001). The automaticity of complex motor skill learning as a function of attentional focus. Quarterly Journal of Experimental, 54(4), 1143–1154.
Yusup, M., Hardiyana, A., & Sidharta, I. (2015). User acceptance model on e-billing adoption: A study of tax payment by government agencies. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3(4), 150-157.
Zahid, H., & Din, B. H. (2019). Determinants of intention to adopt e-government services in Pakistan: An imperative for sustainable development. Resources 2019, 8(128), 1-25.
